The Effects of Piriformospora indica Inoculation on the Seed Yield, Light Absorption and Radiation Use Efficiency of Soybean (Glycine max) Under Water Stress Conditions

Abstract

به‌منظور بررسي تأثير تلقیح با قارچ Piriformospora indica بر جذب و کارآيي مصرف نور سويا (Glycine max (L.) Merr.) تحت شرايط تنش کم‌آبي، آزمايشي به‌صورت کرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوک‌هاي کامل تصادفي با سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه بوعلي‌سينا در دو سال 1393 و 1394 اجرا شد. عامل اصلي آبياري در سه سطح (آبياري پس از 60، 90 و 120 ميلي‌متر تبخير آب از تشت تبخير) و عامل فرعي کاربرد قارچ P. indica در دو سطح (تلقيح و عدم تلقيح با قارچ) بود. صفات مورد بررسي شامل شاخص سطح برگ، ماده خشک، جذب تشعشع، کارآيي مصرف نور و عملکرد دانه بود. در هر دو سال زراعي با اعمال تنش کم‌آبي، سطح برگ و تجمع ماده خشک، کاهش يافت. کاربرد قارچ در سطوح مختلف آبياري، سبب افزايش سطح برگ و تجمع ماده خشک شد. بيشترين مقدار کارآيي مصرف نور (75/1 و 85/1 گرم بر مگاژول به‌ترتيب در سال اول و دوم) در گياهان تلقيح‌شده با قارچ تحت شرايط عدم تنش کم‌آبي و کمترين مقدار آن (10/1 و 15/1 گرم بر مگاژول به‌ترتيب در سال اول و دوم) در گياهان تلقيح نشده تحت شرايط تنش شديد کم‌آبي به‌دست آمد. تنش شديد کم‌آبي، عملکرد دانه سويا را به‌ميزان 20/57 درصد کاهش داد. قارچ P. indica، در شرايط عدم تنش، تنش متوسط و تنش شديد کم‌آبي، عملکرد دانه سويا را به‌ترتيب 67/13، 85/22 و 14/22 درصد در مقايسه با عدم تلقيح، افزايش داد. نتايج نشان‌دهنده تأثير مثبت قارچ P. indica در سطوح مختلف آبياري بر شاخص سطح برگ، ماده خشک، جذب و کارآيي مصرف نور سويا بود، به‌طوري­که کاربرد قارچ منجر به کاهش اثرات تنش و بهبود عملکرد سويا تحت شرايط تنش کم‌آبي گرديد.