Trends Analysis of Reference Evapotranspiration Rates by Using the Mann-Kendall and Spearman Tests in Arid Regions of Iran

Abstract

چکیدهrnدر این تحقیق روند تغییرات زمانی پارامتر تبخیر و تعرق مرجع در مناطق خشک ایران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از داده های هواشناسی 11 ایستگاه هواشناسی کشور با دوره آماری 41 ساله (2005-1965) استفاده گردید و با بکارگیری دو آزمون غیرپارامتری من-کندال و اسپیرمن، وجود روند معنی دار برای سری های زمانی ماهانه، سالانه و فصلی در سطح معنی داری 95 درصد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین جهت کاهش اثر وجود همبستگی ترتیبی بر نتایج آزمون ها، از روش TFPW استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روند تغییرات زمانی تبخیر و تعرق مرجع، برای برخی شهر ها افزایشی و برای برخی نیز کاهشی بوده است. بیشترین موارد معنی داری روند تبخیر و تعرق مرجع ماهانه در ایستگاه بیرجند اتفاق افتاده ولی در ایستگاه های بندرعباس، سبزوار و سمنان در مقیاس ماهیانه روند معنی داری مشاهده نگردید. در سری زمانی با مقیاس سالانه، ایستگاه مشهد بیشترین مقدار روند افزایشی تبخیر تعرق مرجع را با شیب 50/7 میلیمتر در سال از خود نشان داد. از طرف دیگر، ایستگاه اصفهان با شیب کاهشی 38/6- میلیمتر در سال روند نزولی از خود نشان داد. مقایسه عملکرد و توان دو آزمون در سطح معنی دار آماری نشان داد که در بیشتر موارد تطابق قابل توجهی در آشکار سازی روند تبخیر و تعرق مرجع توسط دو آزمون وجود داشته است.rnrnواژه های کلیدی: روند، تبخیر و تعرق مرجع، آزمون من-کندال، آزمون اسپیرمن